Πρύτανης ΕΜΠ: «Ανοίγει η πύλη της Πατησίων, το Πολυτεχνείο αποδίδεται στην κοινωνία»

16/01/2024

«Όταν λέμε ‘Πολυτεχνείο’, εννοούμε το ‘Μετσόβιο» δηλώνει στο protothema.gr ο κ. Ιωάννης Χατζηγεωργίου

Οι προκλήσεις για το μέλλον του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, η ίδρυση των Μη Κρατικών Πανεπιστημίων, η διεθνοποίηση του ιδρύματος και η εξασφάλιση μιας ομαλής καθημερινότητας είναι οι στόχοι του νεοεκλεγέντα Πρύτανη Ιωάννη Χατζηγεωργίου.

Σε συνέντευξη που παραχώρησε στο protothema.gr με αφορμή την απόφαση για το άνοιγμα της πύλης της Πατησίων στην κοινωνία αλλά και τις πρόσφατες καταστροφές από κουκουλοφόρους στο κτίριο όπου στεγάζεται η Πρυτανεία στην Πολυτεχνειούπολη Ζωγράφου επισημαίνει την ανάγκη για εξασφάλιση της ομαλής λειτουργίας του ιδρύματος που ταλαιπωρείται από τις καταδρομικές επιθέσεις και τις καταστροφές που προκαλούν ομάδες κουκουλοφόρων.

Για την ίδρυση και λειτουργία των Μη Κρατικών Πανεπιστημίων ο κ. Χατζηγεωργίου επισημαίνει ότι «το Μετσόβιο δεν έχει να φοβηθεί τίποτε – είμαστε ήδη πολύ ψηλά», – «Αν και υπάρχουν πολλές πολυτεχνικές σχολές, όταν λέμε Πολυτεχνείο, εννοούμε το Μετσόβιο – τονίζει. «Η αντιστοιχία είναι νομοτελειακή, ιστορική και μονοσήμαντη». Προσθέτει όμως ότι ο ίδιος τάσσεται «υπέρ της δημόσιας παιδείας καθώς είναι εκείνη, που οικοδόμησε τη νέα Ελλάδα».

«Η στόχευση του ΕΜΠ, λέει ο Πρύτανης, έγκειται στο να αναδειχθεί σε φάρο ακαδημαϊκής αριστείας και καινοτόμου έρευνας». Τα δεδομένα, αποτελούν σύμμαχο προς αυτή την κατεύθυνση. «Το 20% των εν ενεργεία μελών ΔΕΠ του Πολυτεχνείου βρίσκονται στο ανώτερο 2% παγκοσμίως, σύμφωνα με την πρόσφατα δημοσιευμένη λίστα έρευνας του πανεπιστημίου Stanford από τον Καθηγητή Ιωαννίδη. Το Πολυτεχνείο διαχρονικά αιμοδοτούσε τα καλύτερα πανεπιστήμια παγκοσμίως όπου οι απόφοιτοί μας αριστεύουν. Παράγουμε ιδέες και καινοτομία, γεγονός που μπορεί να αποτελέσει πυλώνα για την οικονομική ανάπτυξη της χώρας».

Στο πλαίσιο της εξωστρέφειας και της διάθεσης αλληλεπίδρασης με την κοινωνία, το ΕΜΠ προσανατολίζεται στην ενίσχυση της διεθνοποίησής του. Η προσαρμογή στην αγγλική γλώσσα αποτελεί μία πρόκληση προς αυτή την κατεύθυνση – τουλάχιστον για το σύνολο των προγραμμάτων. Τα κοινά μεταπτυχιακά προγράμματα, ωστόσο, αποτελούν ένα ρεαλιστικό σενάριο.

Η αναπτυξιακή πορεία του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου

Χαρτογραφώντας τη διαδρομή του ΕΜΠ, την τελευταία τετραετία υπάρχει αξιοσημείωτη εξέλιξη. «Καταγράφεται πλέον μία σημαντική ανάπτυξη, η οποία αντανακλάται και στους δείκτες διεθνών κατατάξεων των πανεπιστημίων, αλλά και εσωτερικά, μέσω των κατατάξεων της Εθνικής Αρχής για την Ανώτατη Εκπαίδευση (ΕΘΑΑΕ).

Οφείλουμε δε να καταστήσουμε γνωστή την αναπτυξιακή πορεία του Μετσόβιου εκτός εθνικών ορίων», επισημαίνει ο Πρύτανης για να προσθέσει: «Μέσα σε μία τετραετία, έχουν ιδρυθεί επτά spin off εταιρείες. Έχει προχωρήσει η έγκριση σημαντικού αριθμού πιστοποιητικών διανοητικής ιδιοκτησίας. Ιδρύθηκε Κέντρο Επιμόρφωσης και Δια Βίου Μάθησης (ΚΕΔΙΒΙΜ).

Θα δημιουργηθεί μία νέα δομή, την οποία έχουμε ονομάσει ‘Προμηθέα’, με έργο την πιστοποίηση των γνώσεων, οι οποίες παρέχονται μέσω των προγραμμάτων του ΚΕΔΙΒΙΜ του ΕΜΠ. Είμαστε περήφανοι διότι το ΕΜΠ θα φιλοξενήσει στο ΤΠΠΛ (Τεχνολογικό και Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου) τον υπερυπολογιστή ΔΑΙΔΑΛΟ για τον οποίο ο χώρος εγκατάστασης έχει σχεδιαστεί από ομάδα μελέτης του ΕΜΠ με Επιστημονικά Υπεύθυνο τον Καθηγητή Ν. Μπελαβίλα, ενώ η σχεδίαση του ΔΑΙΔΑΛΟΥ έγινε από κοινή ομάδα μηχανικών στο ΕΜΠ και στο ΕΔΥΤΕ (Εθνικό Δίκτυο Υποδομών Τεχνολογίας και Έρευνας), με επικεφαλής τον Καθηγητή Ν. Κοζύρη».

Αξίζει να αναφερθεί πως το Μετσόβιο, είναι το μοναδικό πανεπιστημιακό Ίδρυμα, το οποίο χρηματοδοτεί 160 υποτροφίες το χρόνο από ίδιους πόρους – «δεν περιορίστηκε ούτε στην περίοδο της οικονομικής κρίσης», τονίζει ο Πρύτανης. Σε ο,τι αφορά τα ερευνητικά προγράμματα, το ΕΜΠ είναι σε θέση να χρηματοδοτεί ένα μέρος αυτών, ιδιαίτερα στη βασική έρευνα για την οποία η εξωτερική χρηματοδότηση είναι πιο δύσκολη. Παράλληλα, είναι αποδέκτης μεγάλης χρηματοδότησης μέσω των προγραμμάτων Horizon Europe, προκειμένου να εκτελεί έργα εφαρμοσμένης έρευνας.

Σήμερα, ο Ειδικός Λογαριασμός Κονδυλίων Έρευνας διαχειρίζεται 1.300 μεγάλα έργα – εκτός των διαχειριστικών, στη συντριπτική τους πλειοψηφία ερευνητικά.

«Το Ενεργειακό Κέντρο Ικανοτήτων (HECC- Hellenic Energy Competence Center) λειτουργεί ως ανεξάρτητος φορέας αλλά στην πραγματικότητα είναι μέλος της ‘οικογένειας’ του ΕΜΠ. Πρόκειται για νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου και δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία του ΕΜΠ και του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Συστημάτων Επικοινωνιών και Υπολογιστών (ΕΠΙΣΕΥ). Σε αυτό, συμμετέχουν οι σημαντικότεροι ιδιωτικοί φορείς, που δραστηριοποιούνται σε θέματα ενέργειας, όπως Motor Oil, Μυτιληναίος, ΔΑΝΑΟΣ, ΔΕΠΑ (Δημόσια Επιχείρηση Αερίου)».

Με την εξωστρέφεια να αποτελεί κινητήριο δύναμη για το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, σταθερή επιδίωξη των πρυτανικών αρχών και του Συμβουλίου Διοίκησης είναι οι συνεργασίες αλλά και η αξιοποίηση όσων δυνατοτήτων παρέχει η πολιτεία. «Αναδεικνύουμε την περίπτωση των βιομηχανικών διδακτορικών, τα οποία χρηματοδοτούνται και από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Έχει ήδη δρομολογηθεί το πρώτο επαγγελματικό μεταπτυχιακό και υπάρχουν σκέψεις για τη δημιουργία επιπλέον ανάλογων προγραμμάτων. Εν ολίγοις, πρέπει να εργαστούμε σκληρά», αναφέρει. Όπως δε προσθέτει ο ίδιος, «ένα ακόμη μεγάλο έργο, το οποίο βρίσκεται σε εξέλιξη, είναι η ψηφιοποίηση της ιστορικής βιβλιοθήκης του ΕΜΠ, που αριθμεί περίπου 60.000 τίτλους».

Η ανάγκη διεθνοποίησης του ΕΜΠ

Στο πλαίσιο της εξωστρέφειας και της διάθεσης αλληλεπίδρασης με την κοινωνία, το ΕΜΠ προσανατολίζεται στην ενίσχυση της διεθνοποίησής του. Η προσαρμογή στην αγγλική γλώσσα αποτελεί μία πρόκληση προς αυτή την κατεύθυνση – τουλάχιστον για το σύνολο των προγραμμάτων.

Τα κοινά μεταπτυχιακά προγράμματα, ωστόσο, αποτελούν ένα ρεαλιστικό ‘σενάριο’. «Έχοντας τη θετική εμπειρία των ανταλλαγών κινητικότητας ERASMUS, στοχεύουμε να δημιουργήσουμε συνεργασίες επάνω στα λεγόμενα Joint Master Degrees – έχουμε ήδη συζητήσει το θέμα με συναδέλφους, υπάρχουν δυνητικοί εταίροι από πανεπιστήμια στην Ευρώπη και στην Αμερική. Εξυπακούεται, πως τα συγκεκριμένα μεταπτυχιακά προγράμματα, θα είναι επάνω στα αντικείμενα που θεραπεύει το Μετσόβιο, δηλαδή στα αντικείμενα της τεχνολογίας και των επιστημών του μηχανικού», σημειώνει ο Πρύτανης.

Στο μεταξύ, το Μετσόβιο ήδη συμμετέχει στη Συμμαχία Ευρωπαϊκών Πανεπιστημίων EULiST. «Το πρόγραμμα, στο οποίο συμμετέχουμε, περιλαμβάνει 10 πανεπιστήμια», επισημαίνει ο Πρύτανης Χατζηγεωργίου. «Από τη Συμμαχία, μπορεί στο μέλλον να προκύψει η οργάνωση κοινών μεταπτυχιακών προγραμμάτων».

Σχετικά με την ίδρυση των Μη Κρατικών Πανεπιστημίων

«Το Μετσόβιο δεν έχει να φοβηθεί τίποτε από την ίδρυση Μη Κρατικών Πανεπιστημίων – είμαστε ήδη πολύ ψηλά», δηλώνει χωρίς δεύτερη σκέψη ο Πρύτανης. «Είμαι υπέρ της δημόσιας παιδείας καθώς είναι εκείνη, που οικοδόμησε τη νέα Ελλάδα, που έδωσε τη δυνατότητα και σε μη έχοντες να σπουδάσουν. Για το λόγο αυτό, θα πρέπει να προηγηθεί και να τεθεί ως βασική προϋπόθεση η θωράκισή της με την ανάλογη μέριμνα από την πλευρά της Πολιτείας. Ακόμη, προκειμένου να λειτουργήσει ο νόμος για τα Μη Κρατικά Πανεπιστήμια, θα πρέπει να προηγηθεί της ίδρυσής τους, ο αυστηρός έλεγχος της ΕΘΑΑΕ (Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης). Κι εμείς πιστοποιούμαστε από την ΕΘΑΑΕ και μάλιστα αυστηρότατα, δεδομένου ότι αποτελεί προϋπόθεση για την έγκριση της χρηματοδότησής μας».

Οι κορυφαίες προκλήσεις για το άμεσο μέλλον στο ΕΜΠ

Η υποστελέχωση των πανεπιστημίων σε μέλη ΔΕΠ (Διδακτικού και Ερευνητικού Προσωπικού) ‘ακουμπά’ και το Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Το πάγιο αίτημα όλων για αναπλήρωση με αναλογία 1 προς 1 όταν αφυπηρετούν, παραμένει ανικανοποίητο. «Πριν το 2019, στο Μετσόβιο υπηρετούσαν 436 μέλη ΔΕΠ, σήμερα είναι 387», εξηγεί ο Πρύτανης του ΕΜΠ ενώ σημειώνει: «Χαρακτηριστικό παράδειγμα, σε μία από τις σχολές μας, από τα 60 μέλη ΔΕΠ, έχουν μείνει σήμερα 39. Σε μία άλλη, μετά από 3 χρόνια αφυπηρετούν ταυτόχρονα 8 μέλη ΔΕΠ.

Θέματα υποδομών και καθημερινότητας, είναι εκείνα που προτάσσει ως προκλήσεις του ΕΜΠ ο ίδιος. «Η σημαντικότερη πρόκληση είναι οι υποδομές. Πώς θα έλεγα ότι έχουμε ως προτεραιότητα, για παράδειγμα, να ιδρύσουμε ένα νέο Τμήμα, όταν άμεση ανάγκη είναι να εξασφαλίσουμε τη θέρμανση; Η επισκευή διαρροών, δικτύων, καυστήρων, προέχει. Λαμβάνοντας υπόψη ότι το Πολυτεχνείο είναι το παλαιότερο πανεπιστημιακό ίδρυμα της χώρας, αφού ξεκίνησε να λειτουργεί το 1837, αντιλαμβάνεται κανείς ότι οι υποδομές του μειονεκτούν. Επίσης, υφιστάμεθα τις επιπτώσεις της πολυετούς οικονομικής ανέχειας της χώρας. Πολλά πράγματα έμειναν πίσω και σταδιακά προσπαθούμε να τα ανατάξουμε. Ευτυχώς, υπάρχει η ενίσχυση από τον Ειδικό Λογαριασμό Κονδυλίων Έρευνας του Πολυτεχνείου (ΕΛΚΕ).

Μπορεί να είμαστε πράγματι πολύ καλοί στον ακαδημαϊκό και στον ερευνητικό τομέα, οφείλουμε όμως να προσέξουμε τις υποδομές μας, τους χώρους μας. Η Πολυτεχνειούπολη, ένας υπέροχος κατάφυτος και φιλόξενος χώρος 900 στρεμμάτων, χρειάζεται την προσοχή μας. Πρέπει να δημιουργήσουμε ένα κόσμιο και ελκυστικό περιβάλλον».

Ανοίγει η πύλη της Πατησίων

«Έχοντας εξασφαλίσει τη συναίνεση της Σχολής Αρχιτεκτόνων, η οποία εδρεύει στο ιστορικό συγκρότημα, ελήφθη η απόφαση να ανοίξει η πύλη της Πατησίων. Συμβολικός αλλά και πρακτικός ο λόγος. Είναι επιθυμία μας οι πολίτες να έρχονται σε επαφή με τη μεγαλοπρέπεια και την παράδοση του συγκροτήματος.

Ακόμη και διερχόμενοι τουρίστες συχνά αναζητούν μία είσοδο από την Πατησίων αλλά μέχρι στιγμής, μάταια», αρχίζει να λέει ο νεοεκλεγείς Πρύτανης του ΕΜΠ.

«Η είδηση χαροποίησε και παλαιότερους απόφοιτους της γενιάς του Πολυτεχνείου, οι οποίοι υπέδειξαν το σημείο, όπου θα τοποθετηθεί το φυλάκιο: από την πλευρά της εισόδου της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών. Αυτή, άλλωστε, είναι η μοναδική εκκρεμότητα: η αναμονή παράδοσης του φυλακίου… Με ενεργή την καθημερινή ακαδημαϊκή δραστηριότητα, το άνοιγμα της πύλης αναμένεται να δώσει χαρά στους φοιτητές – το Πολυτεχνείο υπάρχει γι’ αυτούς, θα το καμαρώσουν.

Σε κάθε περίπτωση, οφείλουμε να αναδείξουμε τα κτίρια της ‘τριλογίας’ του αρχιτέκτονα Λύσανδρου Καυταντζόγλου – τα κατοπτρικά κτίρια, εκείνο της Πρυτανείας και της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών όπως και το κεντρικό κτίριο Αβέρωφ, που δεσπόζει στον χώρο.

Προσωπική μου φιλοδοξία, είναι να αναδειχθεί ο χώρος της Πρυτανείας, να γίνει επισκέψιμος τουλάχιστον για τα σχολεία. Εκτός των εξαιρετικών μουσειακών εκθεμάτων, που υπάρχουν, δέσμευσή μας είναι να δημιουργήσουμε ένα χώρο μόνιμης έκθεσης φωτογραφιών από τον Νοέμβρη του ’73, δωρεά της ΕΡΤ από το αρχείο του Αριστοτέλη Σαρρηκώστα. Ο χώρος ανήκει στην κοινωνία, όχι μόνο στο Πολυτεχνείο – είναι σημαντικό να γνωρίζουμε την ιστορία μας.

Τέλος, βρισκόμαστε σε αναζήτηση πόρων για την ανακαίνιση του ιστορικού κτιρίου Γκίνη. Η σχετική μελέτη η οποία υποστηρίχθηκε από το υπουργείο Πολιτισμού έχει ήδη ολοκληρωθεί από μηχανικούς του Ιδρύματος με τον συντονισμό του Καθηγητή Ε. Σαπουντζάκη. Όταν αποπερατωθεί το έργο, το κτίριο Γκίνη θα αποδοθεί ξανά στην κοινότητα ως συνεδριακό κέντρο του ΕΜΠ, σύμφωνα με απόφαση της Συγκλήτου του».

Η διασφάλιση μιας ομαλής καθημερινότητας στους ακαδημαϊκούς χώρους αποτελεί κύριο μέλημα του νεοεκλεγέντα Πρύτανη. Ωστόσο, η συνεχιζόμενη ανάπτυξη δεν παύει να αποτελεί επίσης βασική στόχευση για τον ίδιο επειδή συναισθάνεται την τεράστια δυναμική που υπάρχει στο Ίδρυμα. «Χρειαζόμαστε επιπλέον spin off εταιρείες, όπως και περισσότερες συνεργασίες με επιχειρηματικούς φορείς».

Πώς θα θεωρήσει ο ίδιος ‘επιτυχημένη’ την πορεία του όταν ολοκληρωθεί η θητεία του;

«Θα ήθελα να συνδράμω αποτελεσματικά στη διεθνοποίηση του ΕΜΠ, στην ενίσχυση της έρευνας και της καινοτομίας και να καταφέρω να κάνω το περιβάλλον εργασίας, έρευνας και διδασκαλίας πιο ελκυστικό για τους φοιτητές μας και ολόκληρη την κοινότητα του ΕΜΠ και να μην απογοητεύσω τους συναδέλφους μου που με εμπιστεύτηκαν». Η συζήτηση πραγματοποιήθηκε στον ιστορικό χώρο της Πρυτανείας, που άνοιξε για πρώτη φορά το 1870.

Πηγή: Η συνέντευξη του Πρύτανη ΕΜΠ κ. Ιωάννη Χατζηγεωργίου στη Βασιλική Χρυσοστομίδου στο protothema.gr